بازگشت
ما و زنان روشنفکر غرب
نصرت شاد نصرت شاد

Hannah Arendt 1906-1975

هانا آرنت ، نظریه پردازی سیاسی .

 

خانم هانا آرنت ، فیلسوف ، متفکر سیاسی ، ژورنالیست ، روشنگری اجتماعی  و مسئول برای درک نظام های توتالیتر و جنایت هایش علیه بشریت؛ مانند فاشیسم و استالینیسم ، کمک مهمی نمود . او مینویسد که شکست  دولتهای ملی در آغاز قرن گذشته و رشد جنبش های توده ای مدرن ولی بدون رهبری لایق و سالم ، موجب برقراری فاشیسم در غرب شد . امروزه اشاره میشود که نظرات او را باید با توجه به شرایط قرن 20 یعنی حاکمیت فاشیسم و استالینیسم مورد توجه قرار داد .

هانا آرنت به تجزیه و تخلیلی مهم و پرمحتوا در باره توتالیتاریسم در قرن بیست پرداخت . یکی از موضوعات آثارش ، انسان در عصر مدرن است . وی مینویسد که حاکمیت توتالیتر مانع فعالیت مهم انسان یعنی " دوباره آغاز کردن " میگردد . او مدعی بود که انسان هیچگاه بدون پیش داوری نزیسته است . در نظر او انسان ذاتا موجودی عملگرا و فعال است . او به سه نوع فعالیت انسان اشاره میکند/ کار برای امرار معاش و برخورد با طبیعت ، کار خلاق و تولید هنری ، کار و فعالیت سیاسی و اجتماعی . او با اشاره به نقش فعال انسان در جامعه و ساست ، نیرویی به فلسفه عملی داد . وی میگفت که خلاف دوره یونان باستان ، در عصر جدید ، کار تولیدی مزاحم آزادی و فعالیت سیاسی افراد جامعه شده است . در دمکراسی مدرن ، قدرت سیاسی فقط برای مدت محدودی به گروه و یا حزبی واگذار میشود . هانس یوناس درباره وی نوشت که هانا آرنت شدیدا اخلاقی بود ، حرفهایش مهم ، تحریک کننده ، گاهی غلط ، ولی هیچگاه مبتذل و بی اهمیت نبودند .

از جمله آثار هانا آرنت – فلسفه وجود چیست ؟ ، عناصر و منابع حاکمیت توتالیتر ، در باره زندگی عملی ، خانم راحل فارنهاگن ؛ یک زن فمنیست یهود ، میان گذشته و آینده ، محاکمه آیشمن در اسرائیل ؛ ابتذال جنایت ، در باره انقلاب ، قدرت و خشونت ، در باره زندگی روح ، انقلاب مجارستان و ایده آلیسم توتالیتر ، انسان در عصر سیاه ، مکاتبه با یاسپارس ، بلومن فلد ، ماری مک کارتی ، حقیقت و دروغ در سیاست ، بحران صهیونیسم ، سیاست چیست ، حقیقت تاریخی و حقیقت عقلگرا ، ریشه و فایده انقلاب ، طرح پرسشهایی در باره تعلیم و تربیت ، پایاننامه دانشگاهی در باره مفهوم عشق نزد آگوستسن مقدس هستند . مهمترین اثر او " عناصر و منابع حاکمیت توتالیتر " است .او در این کتاب میگوید که یهودی کشی قرن بیست اروپا ، ریشه در یهودی ستیزی قرون 18 و 19 این قاره داشت . گرچه کتاب  محاکمه آیشمن او در سال 1961 نوشته شده ، این کتاب تا سال 2000 اجازه نشر در اسرائیل نیافت .

هانا آرنت در سال 1906 در شرق المان آنزمان بدنیا آمد و در سال 1975 در تبعید در آمریکا درگذشت . او تنها فرزند یک خانواده یهودی هوادار حزب سوسیال دمکرات آلمان بود و در سالهای جوانی دوستانی کمونیست داشت . مادر او یکی از هواداران روزا لوکزامبورگ بود . هانا آرنت در 14 سالگی به مطالعه کتاب " خرد ناب " کانت پرداخت . وی در دانشگاه به تحصیل رشته فلسفه ، الهیات پروتستانی ، و لغت شناسی زبان یونانی پرداخته بود . هانا آرنت با روی کار آمدن فاشیسم در سال 1933 در آلمان ، به سبب یهودی بودن ، ابتدا به فرانسه و سپس به آمریکا فرار نمود . او در آلمان و در فرانسه دو بار توسط راستگرایان دستگیر شده بود . وی در آمریکا به شغلهای استادی دانشگاه ، ویرایشگر بنگاه نشر ،  ژورنالیسم و مقاله نویسی پرداخت . او نخستین بار در آمریکا کتاب " یاد داشتهای روزانه کافکا " را منتشر نمود . وی در سال 1935 سفری به فلسطین نمود و خواهان تشکیل دولتی یهودی/عربی در آنجا گردید . نظریه توتالیتاریسم او بر اساس فاشیسم و استالینیسم موجب شد که جنبش چپ دانشجویی سال 1968 غرب به نظرات وی اهمیتی ندهند .

هانا آرنت گرچه خودرا نظریه پردازی سیاسی میدانست ولی با جنبش چپ و راست مخالف بود . در نظر او توتالیتاریسم دولتهای ناسیونالیستی در فاشیسم و استالینیسم، برابری ساختاری داشت . او متفکری سیاسی و مسئول بود که  از آغاز خواهان تشکیل ارتشی یهودی علیه فاشیسم آلمان گردید . در نیمه دوم قرن بیست، او از صهیونیسم فاصله گرفت و اعلان نمود که مسئولیتی در مقابل اشتباهات و افراط گرایی این سازمان یهودی ندارد . او در گزارش از محاکمه آیشمن نوشت که بوروکراتها و قلم بدستانی مانند آیشمن در یک نظام دیکتاتوری ، سنبل کشتار توده ای مردم میشوند .

هانا آرنت در جوانی تحت تاثیر فلسفه هایدگر ، هوسرل ، یاسپارس ، و بولتمن بود. او بعدها به تحقیق در باره ریشه فلسفه وجود در آثار کی یر که گارد و یاسپارس پرداخت . از جمله موضوعات آثار او، غیر از توتالیتاریسم ، یهودی ستیزی و اختلاف نژادی ،- او به طرح نظراتی در باره امپریالیسم ، صهیونیسم و جنبش دانشجویی ، و جنگ ویتنام  پرداخت . او سه گونه وظیفه برای فکر قائل است / تفکر ، قضاوت ، خواست و اراده . او خلاف مارکس، نه از خود بیگانگی انسان در عصر سرمایه داری بلکه از بیگانگی انسان با جهان اطراف در دوره جدید میگفت . آنت ، جهانوطنی سوسیالیستی و هومانیستی را یک خیالپردازی اتوپیستی نامید . او تصور سوسیالیستی از مالکیت اجتماعی را یک اتوپی پر از تضاد و تناقض دانست . آرنت در کتاب 1000 صفحه ای " عناصر و منابع دولت توتالیتر " به امپریالیسم و یهودی ستیزی میپردازد . او روی نقش اجتماعی فلسفه اگزیستنسیالیسم سارتر تاکید نمود و میگفت که میتوان حقیقت را در آنجا نشان داد .


July 7th, 2010


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
علمي و معلوماتي